Ο θυρεοειδής είναι ένας ενδοκρινής αδένας στον πρόσθιο τράχηλο κάτω από το "μήλο του Αδάμ" ο οποίος παράγει τις ορμόνες (θυροξίνη, τριιωδοθυρονίνη) που ρυθμίζουν τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση, την θερμοκρασία και το μεταβολισμό του σώματος. Επίσης μέσα στον θυρεοειδή παράγεται η ορμόνη καλσιτονίνη, η οποία παίζει βασικό ρόλο στη ρύθμιση του ασβεστίου του σώματος. Δίπλα από τον θυρεοειδή βρίσκονται 4 ακόμα μικροί αδένες, οι παραθυρεοειδείς, οι οποίοι παράγουν την παραθορμόνη. Η παραθορμόνη είναι κι αυτή ορμόνη που παίζει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό του ασβεστίου.
Οι θυρεοειδικοί όζοι είναι συμπαγείς ή γεμάτες υγρό μάζες που δημιουργούνται μέσα στον θυρεοειδή αδένα. Οι πλειονότητα των θυροειδικών όζων δεν είναι κακοήθεις και δεν προκαλούν συμπτώματα. Συνήθως ανευρίσκονται τυχαία και ανάλογα τον τύπο του θυρεοειδικού όζου, υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές.
Όπως είπαμε οι όζοι θυρεοειδούς δεν προκαλούν συνήθως συμπτώματα. Όμως κάποιοι όζοι θυροειδή που φτάνουν σε μεγάλο μέγεθος οπότε μπορούν:
Να είναι ψηλαφητοί
Να είναι ορατοί σαν διογκώσεις στο λαιμό
Να προκαλούν συμπτώματα πίεσης στην τραχεία ή τον οισοφάγο, προκαλώντας δύσπνοια ή δυσκαταποσία
Σε μερικές περιπτώσεις οι όζοι θυρεοειδή παράγουν περισσότερη θυροξίνη, οπότε προκαλούν συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού όπως:
Απώλεια βάρους
Δυσανεξία στην ζέστη
Ευρεθιστότητα και άγχος
Τρόμο
Διάρροια
Ταχυκαρδίες
Μόνο ελάχιστοι όζοι θυρεοειδή μπορεί να είναι κακοήθεις, αλλά δεν μπορούν να διακριθούν εύκολα από τους καλοήθεις από τα συμπτώματα μόνο.
Η πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου εντός ενός θυρεοειδικού όζου αυξάνεται 7 φορές εάν έχει κάποιο από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
σκληρός και ακίνητος στους παρακείμενους ιστούς, συνοδεύεται από διογκωμένους λεμφαδένες, βράγχος φωνής, ταχεία ανάπτυξη (διπλασιασμός ή τριπλασιασμός του μεγέθους του μέσα σε λίγους μήνες), εξάπλωση στους παρακείμενους τραχηλικούς ιστούς.
Πολλές καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν την ανάπτυξη των θυρεοειδικών όζων:
Ανεπάρκεια ιωδίου από την δίαιτα.
Υπερανάπτυξη φυσιολογικού θυρεοειδικού ιστού. Αναφέρεται και ως αδένωμα θυρεοειδούς και είναι καλοήθες. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να αποκτήσει αυτόνομη λειτουργία προκαλώντας συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού και καλείται τοξικό μονήρες αδένωμα.
Κύστη Θυρεοειδούς. Οι θυρεοειδικές κύστεις έχουν συνήθως υγρό, είναι καλοήθεις, αλλά μπορεί μερικές φορές να περιέχουν κακοήθη συμπαγή στοιχεία.
Χρόνια φλεγμονή του Θυρεοειδούς (Θυρεοειδίτιδα). Η θυρεοειδίτιδα Hashimotο προκαλεί φλεγμονή στο θυρεοειδή αδένα που οδηγεί σε δημιουργία όζων.
Πολυοζώδης βρογχοκήλη.
Καρκίνος Θυρεοειδούς.
Εάν ψηλαφήσετε, δείτε ή ανακαλύψετε τυχαία μετά από μια απεικονιστική εξέταση (υπέρηχο, CT ή MRI τραχήλου) έναν όζο στον θυρεοειδή, θα πρέπει να απευθυνθείτε αμέσως στον γιατρό σας ή τον Ενδοκρινολόγο σας.
Θα χρειαστεί να κάνω εξετάσεις;
Ο γιατρό σας στα πλαίσια της διερεύνησης του όζου θα πραγματοποιήσει διάφορες εξετάσεις, κυρίως για να αποκλείσει το ενδεχόμενο να έχετε καρκίνο θυρεοειδούς, όπως:
Αντικειμενική εξέταση
Τέστ θυρεοειδικής λειτουργίας, όπως μέτρηση TSH, T3 και Τ4.
Υπέρηχος τραχήλου
Σπινθηρογράφημα θυρεοειδή
Βιοψία του όζου με λεπτή βελόνη (FNA).
Η θεραπεία τους φυσικά εξαρτάται από τον τύπο του θυροειδικού όζου που έχετε, έτσι:
Α. Θεραπεία καλοήθων όζων
Εάν ο όζος δεν είναι κακοήθης τότε υπάρχουν ανάλογα με την κάθε περίπτωση, διάφορες επιλογές όπως είναι επιγραμματικά:
Παρακολούθηση
Θεραπεία καταστολής με χορήγηση Θυροξίνης
Χειρουργική
Β. Θεραπεία όζων που προκαλούν υπερθυρεοειδισμό
Η θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού μπορεί να περιλαμβάνει:
Ραδιενεργό ιώδιο
Αντιθυρεοειδικά φάρμακα (Μεθιμαζόλη)
Χειρουργική (Ολική Θυρεοειδεκτομή)
Γ. Θεραπεία καρκινικών όζων
Αν επιβεβαιωθεί ότι ο θυρεοειδικός όζος είναι καρκινικός τότε η μόνη θεραπεία είναι η χειρουργική. Ανάλογα με τον τύπο του θυρεοειδικού καρκίνου και την ύπαρξη ή όχι τραχηλικών λεμφαδένων, θα γίνει μετά από συζήτηση με έναν εξειδικευμένο χειρουργό ενδοκρινών αδένων, η επιλογή της ορθής επέμβασης για την περίπτωσή σας. Ο χειρουργός ενδοκρινών αδένων θα σας εξηγήσει με λεπτομέρεια όλες τις πιθανές επιπλοκές και είναι σε θέση να εγγυηθεί το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα, όπως δείχνουν διεθνείς μελέτες.
Χειρουργική Επέμβαση Θυρεοειδούς
Κατά τη χειρουργική επέμβαση μπορεί να αφαιρεθεί μέρος ή ολόκληρος ο θυρεοειδής αδένας. Συνήθως, γίνεται σχεδόν ολική θυρεοειδεκτομή (neartotalthyroidectomy), η οποία εξασφαλίζει την ίαση τόσο της καλοήθειας, όσο και των περισσότερων περιπτώσεων καρκίνου του θυρεοειδούς. Σε μερικές περιπτώσεις απαιτείται καθαρισμός των λεμφαδένων της γύρω περιοχής. Σε περιπτώσεις καρκίνου του θυρεοειδούς, μπορεί να χορηγηθεί προφυλακτικά ραδιενεργό ιώδιο, το οποίο καταστρέφει τυχόν καρκινικά κύτταρα που έχουν απομείνει.
Οι επιπλοκές μετά από τη χειρουργική επέμβαση είναι σπάνιες στα χέρια έμπειρων χειρουργών ενδοκρινών αδένων. Περιλαμβάνουν βραχνάδα της φωνής, αιμορραγία, δυσκολία στην κατάποση, μούδιασμα του δέρματος του λαιμού και χαμηλό ασβέστιο. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, χρησιμοποιείται διεγχειρητική παρακολούθηση των νεύρων των φωνητικών χορδών με ειδικά μηχανήματα (intraoperativemonitoring). Επιπλέον χρησιμοποιείται η τεχνολογία της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, όπως οι τομές με υπερήχους κλπ.
Τέλος, όλοι οι ασθενείς λαμβάνουν διά βίου θεραπεία υποκατάστασης της θυροξίνης με τις υποδείξεις του ενδοκρινολόγου, ο οποίος και παρακολουθεί τον ασθενή μετεγχειρητικά.